-
1 төшереп алу
1) сфотографи́ровать; снять/засня́ть ( на фотокарточку)2) разг. (хороше́нько) вы́пить; заложи́ть -
2 төшерү
1) понуд. от төшү в знач. 1)-10), 20)-25), 28)-30)печәнгә төшерү — направля́ть на сеноко́с ( бригаду)
укырга төшерү — посыла́ть в шко́лу; посади́ть за па́рту
2)а) опуска́ть/опусти́ть, спуска́ть/спусти́тькараваттан төшерү — помо́чь слезть с крова́ти ( ребёнку)
пәрдәләрне төшерү — опуска́ть што́ры
байрак төшерү — спусти́ть флаг
б) спуска́ть/спусти́ть || спуск, спуска́ние, спуще́ние (по реке, по эскалатору и т. п.)сал төшерү — спуск спла́ва, сплавле́ние плота́
3)а) роня́ть/урони́тьчиләкне коега төшерү — урони́ть ведро́ в коло́дец
б) перен. роня́ть/урони́ть; подрыва́ть/подорва́тьавторитетын төшерү — роня́ть (урони́ть) авторите́т
4) перен.а) снима́ть/снять, смеща́ть/смести́ть || сня́тие, смеще́ние с до́лжностипредседательлектән төшерү — снима́ть с председа́тельства
б) сверга́ть/све́ргнуть, низлага́ть/низложи́ть || сверже́ние, низложе́ние (монарха и т. п.)5) перен. опуска́ть/опусти́ть, сокраща́ть/сократи́ть || сокраще́ние (текста и т. п.)монысын төшерергә дә мөмкин — э́то мо́жно и опусти́ть
6) в разн. знач. сса́живать, выса́живать/вы́садить || сса́живание, выса́живание, вы́садкапоезддан төшерделәр — ссади́ли с по́езда
десант төшерү — вы́садка деса́нта
7) перен. спуска́ть/спусти́ть || спуск, спуска́ние (приказов, нарядов, указаний по иерархической лестнице)директива төшерү — спуск директи́вы ( низовым организациям)
8) перен.; разг. дать, ( хлёстко) ударя́ть; всы́пать; сту́кнутьяңагына төшерү — ( хлёстко) уда́рить по щеке́
9) направля́ть/напра́вить, ки́нуть, бро́сить (взгляд)күзен (карашын) төшерде — он ки́нул взгляд
10) наводи́ть/навести́ || наведе́ние (тени, блика, света и т. п.)диварга күләгә төшерү — наводи́ть тень на сте́ну
11)а) наноси́ть/нанести́, выводи́ть/вы́вести || нанесе́ние, выведе́ние ( знаков); рисова́ть/нарисова́ть || рисова́ниеөй сурәте төшерү — наноси́ть (нарисова́ть) ко́нтуры до́ма
тамга төшерү — наноси́ть (выводи́ть) тавро́
чәчәкләр төшереп чигү — вышива́ть цветы́ ( на ткани)
б) фотографи́ровать/сфотографи́ровать || фотографи́рованиев) снима́ть/снять (кинофильм и т. п.)12) заполучи́ть ( в руки); доста́вить/доста́ть || заполуче́ние, достава́ниекаян төшердең син моны? — отку́да ты доста́л э́то ( эту вещь)
13) прост. зараба́тывать/зарабо́тать; подзараба́тывать/подзарабо́тать, закола́чивать/заколоти́ть || зараба́тывание, подзараба́тываниеаена күпме төшерәсең — ско́лько закола́чиваешь в ме́сяц?
14) (...га төшерү) израсхо́довать, влага́ть/вложи́ть || израсхо́дование, вложе́ние ( определённого количества денег)ун меңгә төшереп — вложи́в де́сять ты́сяч
15) де́лать ударе́ние ( в речи)басымны икенче иҗеккә төшерү — де́лать ударе́ние на второ́м сло́ге
16) принима́ть/приня́ть, пуска́ть/пусти́ть || приём (гостей, постояльцев, жильцов и т. п.)фатирга төшерү — приня́ть на кварти́ру ( на ночлег)
17) в разн. знач. понижа́ть/пони́зить, снижа́ть/сни́зить || пониже́ние, сниже́ние чегобәясен төшереп сату — продава́ть, снижа́я це́ну; прода́ть по сни́женным це́нам
тавышын төшерү — снижа́ть го́лос (тон)
18) ( торжественно) принима́ть/приня́ть || ( торжественный) приёмкунак төшерделәр — ( торжественно) принима́ли госте́й
килен төшердек — ( торжественно) при́няли сноху́
19) (төшерга төшерү)а) навлека́ть/навле́чьхурлыкка төшерү — навлека́ть позо́р
б) обрека́ть/обре́чь; поверга́ть/пове́ргнуть || обрече́ние на чтокайгыга төшерү — поверга́ть в го́ре (го́рестное состоя́ние)
коллыкка төшерү — обрека́ть на ра́бство
шиккә төшерде — пове́рг (его́) в сомне́ние
20) зароня́ть/зарони́ть что; вызыва́ть/вы́звать || вы́зов определённого состоя́нияарага салкынлык төшерү — зарони́ть прохла́дность, вызыва́ть холодо́к в отноше́ниях
шик төшерү — вызыва́ть подозре́ние, зарони́ть сомне́ние
21) перен.; жарг. закла́дывать/заложи́ть; пропусти́ть; выпива́ть/вы́питьберәрне төшерегез әле — пропусти́те-ка по одно́й ( рюмке)
•- төшереп җибәрү -
3 ракурс
сущ.; спец.ра́курспортретны оригинал ра́курс белән бирү — дать портре́т в оригина́льном ра́курсе
сәхнәне төрле ра́курста төшереп алу — сфотографи́ровать сце́ну в разли́чных ра́курсах
-
4 арзан
1. прил.арзанның - бер сәбәбе, кыйбатның бер хикмәте була — (посл.) дешёвка име́ет причи́ну, а дорого́е - осо́бенность
2) дешёвый, недорого́й, ни́зкий, невысо́кий (цена, стоимость)2. нареч.арзан бәягә алу — купи́ть по дешёвой цене́; купи́ть по дешёвке
дёшево, недо́рого (просить, платить, брать)- арзан хак
- арзан нәрсә
- арзан әйбер
- арзанга бирү
- арзанга җибәрү
- арзанга сату
- арзанга кую
- арзанга чыгару
- арзанга төшереп
- арзанга төшмәү
- арзанга төшү -
5 һаман
нареч.1) всё, всегда́, всё вре́мя, постоя́нноһаман булачак очрашу турында уйлау — всё (вре́мя) ду́мать о предстоя́щей встре́че
һаман эш урынында — всегда́ на рабо́чем ме́сте
һаман искә төшереп торалар — постоя́нно напомина́ют
һаман, һаман майлы ботка (калҗа) булмый — (посл.) не всё коту́ ма́сленица
2) до сих по́р, до сего́ вре́мени, всё ещё, поны́неһаман онытмый әле — до сих по́р не забыва́ет
ярасы һаман төзәлмәгән — ра́на его́ до сего́ вре́мени не зажила́
һаман юк — всё ещё нет; нет и нет, нет да нет
3) всё, всё бо́леешар һаман зурая бара — шар всё увели́чивается
һаман киңрәк колач алу — принима́ть всё бо́лее широ́кий разма́х
4) в знач. противит. союза всё, всё-таки, всё равно́һаман үзенекен сөйли — всё равно́ тверди́т своё
бүрене күпме генә ашатма, һаман урманга таба карый — (посл.) как во́лка не корми́, всё в лес смо́трит
5) в знач. усил. частицы всёһаман ешрак — всё ча́ще и ча́ще
һаман кыюрак — всё смеле́е и смеле́е
һаман бер балык башы — (посл.) всё одно́ и то́ же
•- һаман да әле
- һаман саен••һаман да бер урында — на мёртвой то́чке
См. также в других словарях:
гелиограф — 1. Кояшны рәсемгә төшереп алу өчен фотоаппарат куелган телескоп 2. Кояш балкышының дәвамлылыгын автоматик теркәп бара торган прибор 3. Яктылык сигналлары ярдәмендә хәбәрләшү приборы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төшереш — 1. Югарыдан яки берәр нәрсә өстеннән түбән таба күчерү 2. Нәр. б. үзеннән түбәнрәк торган җиргә алып бару, илтү. Елга агымы буенча агызу 3. күч. (Эшне, язуны һ. б. ш.) үзеннән түбәнрәк баскычта, буйсынуда торган оешмага тапшыру, җибәрү 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төшерү — 1. Югарыдан яки берәр нәрсә өстеннән түбән таба күчерү 2. Нәр. б. үзеннән түбәнрәк торган җиргә алып бару, илтү. Елга агымы буенча агызу 3. күч. (Эшне, язуны һ. б. ш.) үзеннән түбәнрәк баскычта, буйсынуда торган оешмага тапшыру, җибәрү 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
салу — I. 1. Берәр нәрсәнең эченә төшереп куеп, сыек булса агызып, коеп һ. б. ш. рәв. урнаштыру 2. Гадәттә озынча нәрсәләрне: яткырып, аударып, сузып яки таратып кую, урнаштыру. Берәр нәрсәнең өстенә куеп, орындырып тидереп тору (кулны, башны, аякны һ.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыгу — (СЫГЫЛУ) – I. 1. Кысып, эчендәге суын чыгару 2. Керне тиз һәм җиңелчә генә юып алу 3. күч. Берәүләр берәр нәрсәне көчләп алу 4. Әдәби әсәрнең һ. б. әһәмиятсезрәк урыннарын төшереп калдырып нык кыскарту. II. СЫГУ – 1. Сыгылмалы нәрсәләрне бөгү 2.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ычкындыру — 1. Киертелгән, эләктерелгән, кысып тоткан җирдән кире чыгару, җибәрү, бушату бил каешын ы. . Кулны тоткан нәрсәдән алу, җибәрү. Кулдагы әйберне ялгыш яки ирексездән бушатып төшереп җибәрү, тотып тора алмау. Эләккән, кысылган, ябышкан яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйләнү — Үз күчәре тирәсендә борылу; әйләнә буенча хәрәкәт итү. Берәр нәрсә тирәли йөреп чыгу. күч. Кайда да булса яки кем янында да булса даими йөрү, булу, бөтерелү галимнәр тирәсендә ә. . күч. Нин. б эш белән мәшгуль булу, ыгы зыгы килү 2. Бер яктан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зекер — КЫЛУ – иск. кит. Искә алу, искә төшереп әйтү, әйтеп үтү. ЗЕКЕР ӘЙТҮ – Алланы зурлап һәм мактап укыла торган доганың бер төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иярләү — 1. Атның яки ишәкнең сыртына ияр беркетү 2. күч. Атлану, атланып утыру җилкәгә иярләп 3. күч. Буйсындыру, кулга алу тормыш бер иярләсә 4. күч. Фәнне, техниканы үзләштерү һәм үз максатларыңа файдалану 5. күч. хәрби. Елга, юл һ. б. ш. стратегик… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ябу — I. 1. (Ишекне, тәрәзә капкачын, капканы һ. б. ш.) этәреп, ачыклыкны каплау. Капкачын төшереп, өстен каплап, япманы этәреп һ. б. ш. юл белән нәр. б. эчке ягын күренмәслек итеп томалау. Нәр. б. өстенә япма, түбә ясау 2. Кемнең яки нәрсәнең өстенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
